Financieel plan: blauwdruk van de start-up

Een financieel plan is eigenlijk een gedetailleerde blauwdruk van de financiën van een onderneming. Het omvat prognoses, budgetten en strategieën die nodig zijn bij de opstart. Het biedt enerzijds inzicht in de financiële situatie aan de start, maar kan ook dienen als leidraad voor toekomstige beslissingen. Hierbij is het belangrijk om telkens realistische en haalbare doelen te formuleren.

Sinds het nieuwe vennootschapsrecht is het minimum startkapitaal bij de opstart van een BV niet meer verplicht. Daar tegenover staat echter dat het financieel plan degelijk uitgewerkt moet zijn en neergelegd moet worden bij de notaris. Want stel dat de starter binnen een periode van drie jaar na oprichting failliet gaat, dan kan het financieel plan bij de notaris worden opgevraagd. Als dan blijkt dat hij/zij onvoldoende startkapitaal had voorzien, kan ie als vennoot hoofdelijk aansprakelijk worden gesteld.

Daarom is het advies van een accountant geen overbodige luxe. Accountants fungeren namelijk ook als vertrouwenspersoon voor hun klanten en bezitten de expertise die nodig is voor de opmaak van een realistisch financieel plan.

Vijf onderdelen van het financieel plan

1. Activiteit: wat is jouw gat in de markt?

Elke starter begint met een goed idee. Daarom is het belangrijk dat ze antwoord kunnen geven op volgende vragen:

• Welke producten of diensten wil je aanbieden?
• Hoe ga je je geld hiermee verdienen?
• In welke regio ga je deze producten/diensten aanbieden? Waar ben je zelf gelegen?
• Wat zijn jouw verkoopargumenten (USP’s)? Hoe onderscheid je je van je concurrenten?
• Hoe gaan jouw klanten betalen? Contant, op factuur…
• ...

2. Wie zijn je klanten, leveranciers en concurrenten?

Heeft de starter een duidelijk zicht op de markt van zijn/haar activiteit? Want hier kan je de belangrijkste spelers in kaart brengen. Via een SWOT-analyse (Strengths, Weaknesses, Opportunities en Threats) ontdekken ze de interne sterktes en zwaktes, maar ook mogelijke opportuniteiten en kansen. Op deze manier kan je de strategie van de onderneming bepalen.

3. Ga je alleen van start of met een partner?

Vennoten of co-founders kunnen sterker staan omdat ze mekaar aanvullen. Met twee krijg je ook meer gedaan dan alleen.

Nieuwe projecten vereisen vaak verschillende competenties. Als er twee of meer vennoten zijn, zijn er dan afspraken over wie voor wat verantwoordelijk is? Is de leiding collegiaal of is er één iemand die de eindbeslissingen neemt? Er is een groot verschil tussen een onderneming met twee vennoten of eentje met drie of meer partners. Twee vennoten die aparte functies vervullen kunnen gemakkelijker overeenkomen dan drie. Met drie riskeer je dat er regelmatig situaties van twee tegen één ontstaan. Meningsverschillen tussen vennoten zijn normaal. Helaas kunnen daar ook (permanente) conflicten uit ontstaan, die nefast kunnen zijn voor de ontwikkeling van de zaak.

De vennoten moeten niet alleen de nieuwe zaak opstarten en daar veel energie insteken. Ze moeten ook collegiaal met elkaar kunnen omgaan. Als de partners aanvullende competenties en verschillende functies hebben, is de kans op een lange en goede samenwerking het grootst. Als elk zijn eigen terrein heeft is de kans op botsingen kleiner. Je moet wel overeenkomen over de globale strategie.

4. Inkomsten en uitgaven

Tijd om de plannen om te zetten in cijfers. Dit onderdeel bewijst dat het project kans heeft op slagen en onder welke voorwaarden. Begin met de vraag: “Heb je al een idee hoeveel je gaat verdienen en welke uitgaven je moet doen om je bedrijf lopende te houden?”

Van daaruit kan je starter antwoord geven op volgende vragen:

• Wat zijn je opbrengsten? Tegen welke prijs ga je je producten en diensten leveren?
• Kan je een maandelijkse inschatting geven van je inkomsten?
• Wat zijn je kosten? Deze vraag kan je in vier delen opdelen:
• Wat zijn je variabele kosten? Kosten in functie van de opbrengst.
• Wat zijn je vaste, dagdagelijkse kosten?
• Heb je personeel? Wat bedraagt het loon en wat is je eigen vergoeding als zaakvoerder?
• Welke eenmalige kosten heb je? Welke grotere aankopen zijn er nodig?

Kijk ook eens naar de bedrijfscyclus. Bepaalde inkomsten, uitgaven en opbrengsten liggen misschien hoger of lager in bepaalde maanden. Dit is voor elke zaak en elke sector verschillend, maar hoe kan je daar rekening mee houden?

5. Financieringsbronnen

Bij de opstart van de onderneming moet er ook geld worden voorzien. Dat kan eigen inbreng zijn of een financiering.

Eigen inbreng

Eigen inbreng is belangrijk voor het verkrijgen van externe financiering. De inbreng zegt namelijk iets over de risico’s die de ondernemer bereid is te nemen en over het vertrouwen in het slagen van de onderneming. Maar eigen geldmiddelen zijn ook noodzakelijk omdat ze een buffer vormen om eventuele tegenslagen op te vangen. De inbreng kan in geld en/of in natura gebeuren, dit zijn reeds aangekochte en betaalde investeringen.

Leningen of externe financieringen

De meest voor de hand liggende financiering is een lening bij de bank. Dit kunnen leningen zijn op zowel korte (< 1 jaar) als lange (< 1 jaar) termijn. Maar er zijn ook andere kredietvormen zoals WinWinLening, crowdfunding…

Gespecialiseerde software voor de opmaak van het financieel plan

Het opstellen van een financieel plan vereist grondig onderzoek, realistische projecties en een gestructureerde aanpak. Met de feature ‘Startersplan’ van de Ondernemingsradar ga je gestructureerd aan de slag. Je start met het definiëren van doelen, je klanten en leveranciers, je onderzoekt de markt, de concurrentie en je stelt financiële prognoses en risico’s op. Het startersplan berekent of de start-up haalbaar is en geeft een gedetailleerde kasstroomprognose (of liquiditeitsplan) samen met een balans- en resultatenrekening.

Als resultaat krijg je een document dat wettelijk in orde is voor de notaris en dat als werkinstrument kan dienen voor de starter.

Voorbereidende vragenlijst voor startende ondernemers

Als voorbereiding op het opstellen van het financieel plan kan je gebruikmaken van de voorbereidende vragenlijst uit 'De Ondernemingsradar'. Deze vragenlijst helpt ondernemers om grondig na te denken over elk aspect van de opstart van hun zaak.